Zawartość przyswajalnego magnezu w glebie oznacza się laboratoryjnie. Potrzeby nawożenia magnezem zależą od trzech zasadniczych wskaźników:

  • zawartości przyswajalnego magnezu w glebie,
  • odczynu gleby,
  • nasilenia objawów niedoboru magnezu na roślinach (głównie na zbożach).

Rys. 1. Zawartość przyswajalnego magnezu w różnych glebach

Tabela 1. Ocena punktowa niedoboru magnezu w glebie

Liczba w skali i określenie objawów niedoborówObjawy na roślinach
9brakbez objawów
8-6słabe15-40% roślin wykazuje na dolnych liściach objawy paciorkowatości; rośliny są zielone lub jasnozielone
5-3silne40-75% roślin żółknie, na pojedynczych liściach występują objawy paciorkowatości; rośliny miejscami zamierają
2-1b. silnewszystkie rośliny żółkną i większość z nich zamiera

Przedziały potrzeb nawożenia magnezem określa się na podstawie:

  • odczynu gleby;
  • zawartości przyswajalnego magnezu w glebie;
  • kategorii agronomicznej gleby;
  • objawów niedoboru magnezu na roślinach.

Tabela 2. Przedziały potrzeb nawożenia magnezem

Nawożenie magnezemWskaźniki
odczynzawartość w glebieobjawy niedoboru na roślinachkategoria agronomiczna gleby
Konieczneb. kwaśnyb. niskab. silne i silneb. lekkie
Potrzebnekwaśnylekko kwaśny  i obojętnysłabelekkie
Wskazaneb. niska i niskabrakwszystkie

Nawozy wapniowo-magnezowe są w Polsce głównym źródłem magnezu. W związku z tym nawożenie tym składnikiem jest związane z wapnowaniem.

Na glebach kwaśnych i o bardzo niskiej zawartości przyswajalnego magnezu połowę naliczonej dawki CaO trzeba zastosować w postaci wapna zwykłego, a połowę w postaci wapna magnezowego o stosunku Ca:Mg jak 3-2:1. Jeżeli dysponujemy nawozami o szerszym stosunku Ca : Mg, to wówczas naliczoną dawkę CaO stosujemy w całości w postaci wapna magnezowego (tab.2).

Na glebach kwaśnych i o niskiej zawartości przyswajalnego magnezu 2/3 naliczonej dawki CaO należy zastosować w postaci wapna zwykłego, a l/3 w postaci wapna magnezowego (tab. 2). Na glebach, na których wapnowanie jest wskazane lub potrzeba jego wykonania jest ograniczona, a wykazują one bardzo niska lub niska zawartość przyswajalnego magnezu, zaleca się stosowanie bez wapniowych nawozów magnezowych. Nawozy te zaleca się również na gleby o bardzo niskiej i niskiej zawartości przyswajalnego magnezu, na których zastosowano niedawno duże dawki nawozów wapniowych. Na glebach lżejszych wystarczające są dawki 120-160 kg MgO /ha, na glebach cięższych 80-120 kg MgO/ha.

Tabela 3. Optymalne dawki nawozów wapniowo-magnezowych w t/ha CaO + MgO1/

kategoria agronomiczna glebyZawartość magnezu w glebie
bardzo niskaniska
przedział potrzeb wapnowania
koniecznepotrzebnekoniecznepotrzebne
Bardzo lekkie1,51,01,00,7
Lekkie1,71,21,20,8
Średnie2,21,51,51,0
Ciężkie3,01,52,01,0

1/ o stosunku Ca:Mg jak 3-2:1

Artykuł pochodzi z Instrukcji upowszechnieniowej Nr 128 Wapnowanie gleb w Polsce

autorstwa Grażyny Hołubowicz-Kliza